Na pewno nie zdziwię Cię stwierdzeniem, że jeżeli o przepisy podatkowe chodzi, ilu urzędników, tyle różnych interpretacji. Trudno znaleźć zagadnienie, w którym interpretacja organów podatkowych byłaby jednolita. Zdarza się, że w analogicznych sprawach zapadają dwa różne rozstrzygnięcia. Czy istnieje sposób, aby tę wykładnię ujednolicić?

Warto także poznać odpowiedź na pytanie, czy podatnik może podjąć działania, które pozwolą mu na uzyskanie pewności, a także ochrony na wypadek ewentualnej kontroli podatkowej, co do właściwej interpretacji stosowanych przepisów prawa podatkowego. Moim zdaniem tak. A podobno może być jeszcze lepiej.

Indywidualne interpretacje prawa podatkowego

To temat, który nie jest nowy. O interpretacjach prawa podatkowego, przy okazji artykułów na temat podatków, pisałam już wielokrotnie. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydaje w indywidualnych sprawach, na wniosek zainteresowanego, interpretację przepisów prawa podatkowego. To tzw. interpretacja indywidualna. We wniosku o jej wydanie możesz opisać stan faktyczny lub określone zdarzenie przyszłe, które dopiero zamierzasz wdrożyć w swojej działalności. Oczywiście musisz też zadać precyzyjne pytanie, na które oczekujesz odpowiedzi oraz przedstawić własne stanowisko w sprawie.

Wydana interpretacja indywidualna zawiera wyczerpujący opis przedstawionego we wniosku stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego oraz ocenę Twojego stanowiska wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Jeżeli natomiast organ podatkowy uzna, że Twoje stanowisko jest nieprawidłowe, wskaże prawidłowe stanowisko wraz z uzasadnieniem prawnym. W takim przypadku służy Ci oczywiście prawo do odwołania się od tej decyzji, w tym wniesienia skargi do WSA, która często okazuje się skuteczna i prowadzi do zmiany pierwotnie wydanej interpretacji. Dlatego też, jeżeli organ podatkowy nie podzieli Twojego zdania, nie składaj broni, ale próbuj się odwoływać. Wasze interesy często są rozbieżne, dlatego często to dopiero sąd będzie w stanie przyznać Ci rację.

Pomijając wyjątki opisane w ustawie ? ordynacji podatkowej, wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć większości zagadnień podatkowych, przy czym w przypadku zapytań o stawkę podatku VAT czy tych dotyczących podatku akcyzowego, interpretacje te nazywamy wiążącymi informacjami stawkowymi (WIS) oraz wiążącymi informacjami akcyzowymi (WIA).

To właśnie słowo wiążące jest w tym przypadku kluczowe. Zastosowanie się do interpretacji indywidualnej nie może bowiem szkodzić wnioskodawcy, podobnie jak jej nieuwzględnienie w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej.

Musisz też pamiętać, żeby nie zwlekać ze złożeniem wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji w Twojej sprawie. Takiego dokumentu nie można złożyć, kiedy toczy się już postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa, kontrola celno-skarbowa, a także gdy sprawa w tym samym zakresie została już rozstrzygnięta w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego albo uzgodniona w porozumieniu podatkowym bądź inwestycyjnym.

Jak widzisz, zarówno uzyskanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego, jak i WIS czy WIA ma same plusy. Naprawdę trudno doszukać się jakichkolwiek przesłanek przemawiających za tym, aby nie ubiegać się o ich wydanie zwłaszcza w sytuacji, w której masz jakiekolwiek wątpliwości co do stosowania przepisów prawa podatkowego.

Ale może zdarzyć się również tak, że przedstawiony przez Ciebie we wniosku stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe odpowiadają zagadnieniu, które było już przedmiotem interpretacji ogólnej, wydanej w takim samym stanie prawnym. Wówczas organ podatkowy wydaje postanowienie o stwierdzeniu, że do stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego opisanych we wniosku ma zastosowanie interpretacja ogólna, wskazując na jej oznaczenie i miejsce publikacji.

Ogólne interpretacje prawa podatkowego

Tym właśnie sposobem przeszliśmy od indywidualnej interpretacji prawa podatkowego do interpretacji ogólnych, wydawanych przez Ministra Finansów. Jak nazwa wskazuje, nie dotyczą one sytuacji indywidualnego podatnika, ale ogółu podmiotów znajdujących się w identycznej sytuacji prawnej.

Podobnie jak interpretacja indywidualna zawiera ona opis zagadnienia, w związku z którym jest dokonywana interpretacja przepisów prawa podatkowego oraz wyjaśnienie zakresu i sposobu stosowania interpretowanych przepisów prawa podatkowego do opisanego zagadnienia wraz z uzasadnieniem prawnym.Jednocześnie jest ona zdecydowanie skuteczniejszym instrumentem prawnym, gdyż chroni nie indywidualnego podatnika, ale całe grupy. Dzięki jednej interpretacji ogólnej ochronę podatkową zyskuje cała rzesza przedsiębiorców. Mimo to, są one instrumentem używanym zdecydowanie rzadziej niż interpretacje indywidualne, WIS czy WIA, choć już wkrótce może się to zmienić.

Pomysł na deregulację

Jednym z pomysłów zespołu Rafała Brzoski na deregulację jest zwiększenie liczby wydawanych interpretacji ogólnych przez Ministra Finansów. Pomysłodawcy takiego rozwiązania wskazują ? zresztą słusznie ? iż Ministerstwo Finansów wydaje obecnie zbyt mało interpretacji ogólnych, co prowadzi do sytuacji, w której te same przepisy są różnie interpretowane przez różne urzędy skarbowe, w efekcie czego przedsiębiorcy muszą długo czekać na indywidualne interpretacje podatkowe, a identyczne przypadki są rozstrzygane w odmienny sposób. To powoduje niepewność prawną, sprawiając, że podatnicy nie wiedzą, jak prawidłowo stosować prawo, a ostatecznie prowadzi do błędów, sporów z urzędami i wysokich kar.

W założeniu większa liczba interpretacji ogólnych ułatwi przedsiębiorcom rozliczenia, zmniejszy liczbę kosztownych sporów podatkowych i poprawi stabilność systemu podatkowego, co będzie pozytywnie oddziaływało na wpływy do budżetu oraz rozwój gospodarki.

Czy to rzeczywiście taki dobry pomysł? W mojej ocenie tak. Niedawno analizowałam przepisy dotyczące opodatkowania sprzedaży wypieków, wyrobów piekarniczych i cukierniczych przez przedsiębiorcę prowadzącego jednocześnie własną piekarnię, restaurację i sklep firmowy, zastanawiając się czy powinien on klasyfikować sprzedaż kanapek własnej produkcji jako usługi gastronomiczne i stosować 8 proc. stawkę podatku VAT czy też wyłącznie jako sprzedaż gotowych dań i posiłków, co pozwoli mu na stosowanie 5 proc. stawki podatku VAT. Choć wszelkie przesłanki kazały sądzić, że powinno to być 5 proc., znajdywane przeze mnie WIS zawierały różne stanowiska. Część podatników musiała walczyć o swoje racje przed WSA i dopiero po tym jak sąd przesądził, iż to podatnik miał rację, organy podatkowe zmieniły wcześniej wydaną WIS.

Wydaje się, że wydanie interpretacji ogólnej mogłoby położyć kres takim wątpliwościom, uprościłoby sytuację wielu podatników, którzy nie musieliby wnioskować o wydanie WIS, a niejednokrotnie walczyć aż do wydania w ich sprawie prawomocnego wyroku przez sąd administracyjny.

Dlatego osobiście jestem dwa razy na tak ? zarówno jeżeli chodzi o składanie wniosków o wydawanie WIS i indywidualnych interpretacji prawa podatkowego, jak i zmiany prawa, które mają doprowadzić do wydawania większej liczby interpretacji ogólnych przez Ministra Finansów.

Póki zmiany te nie wejdą w życie, pamiętaj, że w tej pokręconej sprawie stosowania prawidłowych stawek VAT w gastronomii, co dotyczy zwłaszcza opodatkowania sprzedaży na wynos, diet pudełkowych czy sprzedaży lodów, masz w ręce instrument, który pozwoli Ci jednoznacznie wyjaśnić, jaką stawkę podatku VAT powinieneś zastosować i będzie Cię chronić na wypadek ewentualnej kontroli podatkowej czy niezgodnych z prawem decyzji organów podatkowych.

autor: Marta Kosecka, adwokat, właścicielka Kancelarii Adwokackiej w Gdyni, autorka bloga przepisnagastronomie.pl