Od 1 października 2025 roku w Polsce zaczął obowiązywać system kaucyjny. Kaucja jest doliczana do ceny przez wszystkie punkty sprzedaży z napojami objętymi systemem kaucyjnym, w tym restauracje i automaty - informuje Ministerstwo Klimatu i Środowiska.

Od 1 października br. kaucja za napoje w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym jest doliczana zarówno w sklepach, jak i w restauracjach, kawiarniach i automatach z produktami na wynos.

Nowo wprowadzony system obejmuje opakowania ze szkła, plastiku i metalu, a kaucję można odzyskać po zwrocie opakowania:

• plastikowe butelki (PET) do 3l,
• puszki metalowe do 1l,
• szklane butelki wielokrotnego użytku do 1,5l

Przepisy zobowiązują, by od sprzedawanych napojów w opakowaniach zwrotnych naliczać kaucję - 50 gr za puszkę lub 1 zł za butelkę.

Każda restauracja, kawiarnia, bar czy hotel serwujący napoje w objętych opakowaniach musi doliczać kaucję przy kasie i informować gościa o jej wysokości. Dotyczy to zarówno wydania na miejscu, jak i sprzedaży na wynos.

Choć obowiązek przyjmowania opakowań w ramach systemu kaucyjnego mają sklepy o powierzchni powyżej 200 m2, to obiekty HoReCa także mogą stać się równorzędnymi punktami zwrotu. Jeśli lokal gastronomiczny wprowadzi możliwość przyjmowania opakowań zwrotnych od gości, będą oni mogli oddawać puste opakowania z widocznym logotypem i odzyskać kaucję bez okazania paragonu.

W przypadku restauracji, które wydają napoje bez opakowania (np. w szklance/kubku), a butelka zostaje w lokalu, restaurator może stać się tzw. użytkownikiem końcowym. W takiej sytuacji to przedsiębiorca płaci kaucję przy zakupie napojów i nie pobiera jej od swoich klientów, tylko zwraca zgromadzone opakowania w dowolnym punkcie zbiórki, odzyskując kaucję, którą zapłacił przy zamawianiu napojów do restauracji.

Ponadto należy rozróżnić czy lokal wprowadza napoje na rynek, czy wyłącznie sprzedaje je klientom. Jeśli restauracja samodzielnie rozlewa napoje (np. wodę, sok, lemoniadę) do butelek/puszek i je sprzedaje, to jest wprowadzającym napoje. Oznacza to, że, jako restaurator, musisz: zgłosić się do operatora systemu kaucyjnego, pobierać kaucję od klienta końcowego, umieszczać specjalne oznaczenie kaucyjne na opakowaniach, a także rozliczać się z operatorem i raportować w BDO.

Jeśli natomiast lokal kupuje napoje w butelkach lub puszkach i je sprzedaje (np. poprzez catering, z dostawą na wynos, w swoim sklepie firmowym, hurtowni), to nie jest wprowadzającym napoje, lecz sprzedawcą, który powinien pobrać kaucję na każdym etapie łańcucha.

Jeśli z kolei gość wypije napój w restauracji, a butelka/puszka zostaje w lokalu, to użytkownikiem końcowym jest restaurator, a nie gość. Wobec tego to restauracja płaci kaucję, którą może następnie odzyskać. 

Przez pierwsze trzy miesiące będzie obowiązywał okres przejściowy, który ma pozwolić producentom na wymianę asortymentu. Oznacza to, że proces wymiany "starych" opakowań na nowe będzie odbywać się stopniowo. Opakowania objęte systemem kaucyjnym będą oznakowane - pojawi sie na nich symbol kaucji i kwota, dzięki czemu nie będzie problemu z ich rozróżnieniem.

System kaucyjny wpisuje się w unijne cele redukcji odpadów i zwiększenia recyklingu - nawet do 90 proc. odzysku opakowań do 2029 roku.